ਅੱਧਕ ਵਰਤਣ ਤੇ ਨਾ ਵਰਤਣ ਨਾਲ ਅਰਥਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
Adhak vartan te na vartan nal akhara vich farak
1. ਉੱਨਤੀ (ਤਰੱਕੀ)-ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਉੱਨਤੀ ਦੇ ਰਾਹ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਉਨੱਤੀ (ਇਕ ਘੱਟ ਤੀਹ-ਇਸ ਪੈਂਟ ਦੀ ਕੀਮਤ ਉਨੱਤੀ ਰੁਪਏ ਹੈ।
2. ਅਸਤ (ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣਾ)-ਸੂਰਜ ਅਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਅਸੱਤ (ਝੂਠ)-ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸੱਤ ਅਬੱਤ ਦੇ ਅੰਤਰ ਦਾ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
3. ਅਲਖ (ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ)-ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚੋਂ ਚੋਰ ਬਾਜ਼ਾਰੀ ਦੀ ਅਲਖ ਮੁਕਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਅਲੱਖ (ਜਿਸ ਦੀ ਸਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ)-ਉਹ ਪ੍ਰਭ ਤਾਂ ਅਲੱਖ ਹੈ, ਉਹ ਲਿਖਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ।
4. ਸਕਾ (ਇਕ ਮਾਂ ਪਿਉ ਦੇ ਪੁੱਤਰ)-ਚੀਨੂ, ਟਿੱਕ ਦਾ ਸਕਾ ਭਰਾ ਹੈ।
ਸੱਕਾ (ਪਾਣੀ ਭਰਨ ਵਾਲਾ)-ਸੱਕੇ • ਨੇ ਸੜਕਾਂ ਉਤੇ ਪਾਣੀ ਛਿੜਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
5. ਸਜਾ (ਸਜਾਉਣਾ)-ਆਪਣੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਤੇ ਮਦਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਘਰ ਸੋਹਣਾ ਸਜਾ ਲਿਆ ਸੀ ।
ਸੱਜਾ (ਖੱਬੇ ਦਾ ਉਲਟ)-ਉਸ ਦਾ ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਸੱਟ ਨਾਲ ਨਕਾਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ।
6. ਸੁਖ ਆਰਾਮ)-ਹੁਣ ਤਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾਰੇ ਸੁਖ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਸੁੱਖ (ਸੁਖਣਾ)-ਮੈਂ ਜੋ ਮੁੱਖ ਸੁਖੀ ਸੀ, ਉਹ ਮਾਲਕ ਨੇ ਪੂਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
7. ਸੁਤੇ ਸੁਭਾਵਿਕ)-ਮੈਂ ਤਾਂ ਸੁਤੇ ਹੀ ਪੁਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰਮੀਤ ਕਿਥੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?
ਸੁੱਤੋ (ਸੋਣਾ)-ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਸੁੱਤੇ ਹੀ ਸਾਂ ਕਿ ਮੀਹ ਆ ਗਿਆ ।
8. ਹਟ (ਇਕ ਪਾਸੇ ਹੋਣਾ) -ਪਰੇ ਹਟ ਜਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਟ ਲਗ ਜਾਵੇਗੀ ।
ਹੱਟ (ਵੱਡੀ ਦੁਕਾਨ)-ਰਾਮੇ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਹੱਟ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।
9. ਹਲ (ਹਲ ਵਾਹੁਣਾ)-ਉਸ ਨੇ ਬੀਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਅੱਜ ਹਲ ਨਹੀਂ ਵਾਹਿਆ ।
ਹੱਲ (ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਪੂਰਤੀ)-ਯਾਰ ! ਤੇਰੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਅਜੇ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਲਭ ਸਕਿਆ।
10. ਕਟਾ (ਕਟਾਉਣਾ) - ਉਸ ਨੇ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਉਗਲ ਹਟਾ ਲਈ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਖੂਨ ਨਿਕਲਦਾ ਪਿਆ ਹੈ।
ਕੱਟਾ-ਸਹਨ ਦੀ ਮੱਝ ਸੂ ਪਈ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਭਰਾ ਕੱਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
11. ਕਿਸੇ (ਦੂਜੇ ਨੂੰ) - ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਬੁਰਾ ਵਤੀਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ।
ਕਿੱਸੇ-ਹੀਰ ਦਾ ਕਿੱਸਾ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ।
12. ਕੁਲੀ (ਬਾਮਾਨ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲਾ)-ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ, ਅੱਜ ਕੁਲੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ ।
ਕੁੱਲੀ (ਝੋਪੜੀ)-ਗ਼ਰੀਬ ਚਾਰੇ ਦੀ ਕੁੱਲ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
13. ਖਪ (ਥਕ ਜਾਣਾ)-ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਵੇਰ ਦਾ ਲਭ ਲਭ ਕੇ ੪੫ ਗਿਆ ਹਾਂ ।
ਖੱਪ (ਸ਼ੋਰ ਮਚਾਉਣਾ)-ਸਵੇਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਖੱਪ ਪਾਈ ਰਖੀ ।
14. ਗੁਲੀ (ਵਿਚਕਾਰਲਾ ਹਿੱਸਾਤਰਬੂਜ਼ ਦੀ ਗੁਲੀ ਤੂੰ ਖਾ ਲੈ ।
ਗੁੱਲੀ (ਗੁੱਲੀ ਡੰਡਾ ਖੇਡਣ ਵਾਲੀ)--ਕਲ ਖੇਡਦਿਆਂ ਗੁੱਲੀ ਸੀਤਲ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ ਲਗ ਗਈ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਅੱਖ ਦਾ ਬਚਾਅ ਹੋ ਗਿਆ ।
15. ਘਟਾ (ਕਾਲ ਬਦਲ) --ਕਾਲੀ ਘਟਾ ਉਠੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਅੱਜ ਮੀਂਹ, ਜ਼ਰੂਰ ਪਵੇਗਾ ।
ਘੱਟਾ (ਗੁਰਦ)--ਕੋਲੋਂ ਦੀ ਮੋਟਰ ਲੰਘੀ ਤਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟਾ ਉਡਾ ਗਈ !
16. ਛਲ (Gਖਾ)-ਰਸੇ ਨਾਲ ਛਲ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ।
ਛੱਲ (ਪਾਣੀ ਦੀ ਛੱਲ)-ਇਕ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਛੱਲ ਆਈ ਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਕਿਨਾਰੇ ਬੈਠਿਆਂ ਦੇ ਹੀ ਕਪੜੇ ਭਿਜ ਗਏ ।
17. ਜਟ (ਵਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਜਟਾਂ)-ਜੋਗ ਦੀ ਕੋਈ ਜਟ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮੋਟੀ ਸੀ ।
ਜੱਟ (ਜਾਤੀ)-ਜੱਟ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਟ ਪੁਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
18. ਟਲ (ਟਲਨਾ)-ਰੱਬ ਕਰੇ, ਉਸ ਦੇ ਸਿਰ ਆਈ ਮੁਸੀਬਤ ਟਲ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਹੀ ਠੀਕ ਹੈ।
ਟੱਲ (ਵੱਡ ਘੰਟ)-ਸਵੇਰੇ ਮੰਦਰ ਦੇ ਟੱਲ ਸਾਨੂੰ ਰੋਜ਼ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
19. ਟਿਕਾ (ਥਾਂ ਸਿਰ ਰੱਖਣੀ)-ਭਾਂਡੇ ਸਾਫ ਕਰ ਕੇ ਥਾਂ ਸਿਰ ਟਿਕਾ ਦਿਓ ।
ਟਿੱਕਾ (ਮਥੇ ਤੇ ਟਿੱਕਾ ਲਗਾਉਣਾ)-ਕਈ ਪੰਡਤ ਆਪਣੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਟਿੱਕਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।
20. ਤਕੜੀ (ਠਕ)-ਬਹੁਤ ਦਿਨਾਂ ਪਿਛੋਂ ਮੇਰੀ ਗਾਂ ਕਲ ਤਕੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਤੱਕੜੀ (ਤਲਨ ਵਾਲ)-ਉਸ ਤੱਕੜੀ ਦੀ ਡੰਡੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੈ।
22. ਦਿਲੀ (ਦਲ ਦੀ)-ਮਰ ਦਿਲ ਚਾਹ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਪਾਸ ਹੋਵੇ।
ਦਿਲੀ (ਇਕ ਸ਼ਹਰ)-ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਹਨ।
22. ਦੁਖ (ਦੁਖਨਾ) - ਮੇਰੀ ਸੱਟ ਲੱਗੀ ਉਂਗਲੀ ਤੁਹਾਡੇ ਛੂਹ ਜਾਣ ਨਾਲ ਦੂਖ ਗਈ ਹੈ।
ਦੁੱਖ ਤਕਲੀਫ ਸਮੇਂ)-ਉਹ ਆਪਣਾ ਹੈ ਜੋ ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਸਾਥ ਦੇਵੇ ।
23. ਨਸ (ਨਾੜ)-ਉਸ ਦੀ ਗਰਦਨ ਦੀ ਨਸ ਚੜ ਗਈ ਹੈ।
ਨੱਸ (ਦੇੜਨਾ)-ਜਦੋਂ ਹੀ ਚੋਰਾਂ ਨੇ ਪੁਲੀਸ ਦੇਖੀ, ਉਹ ਨੱਸ ਗਏ ।
24. ਪਤ (ਇੱਜ਼ਤ)-ਆਪਣੀ ਪਤ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਪੱਤ ()-ਪਤਝੜ ਵਿਚ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ਪੱਤ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
25. ਪਤੀ (ਔਰਤ ਦਾ ਪਤੀ)-ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਸ਼ਾਇਦ ਮੁੱਖ ਅਧਆਪਕ ਹੈ।
ਪੱਤੀ (ਪਿੰਡ ਦੀ ਗਲੀ)-ਇਸ ਪੱਤੀ ਦਾ ਨਾਉ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੱਤੀ ਹੈ।
0 Comments